เมื่อบ่ายวันที่ 20 สิงหาคม 2561 นาวาอากาศตรีนายแพทย์บุญเรือง ไตรเรืองวรวัฒน์ อธิบดีกรมสุขภาพจิต ให้สัมภาษณ์ภายหลังตรวจเยี่ยมโรงพยาบาล (รพ.) จิตเวชสระแก้วราชนครินทร์ อ.วัฒนานคร จ.สระแก้ว ว่า ในภาพรวมทั้งสถานที่ บริการขณะนี้ มีบรรยากาศที่เป็นมิตรกับผู้ป่วย ให้บริการรวดเร็วครบวงจรทั้งการรักษาด้วยยา กระตุ้นด้วยไฟฟ้า และการฟื้นฟูผู้ป่วยอย่างครบถ้วนทั้งสุขภาพกาย ใจ สังคมและวิญญาน

ซึ่งเป็นหัวใจของระบบการดูแลผู้ป่วยจิตเวชที่มีอาการรุนแรง ยุ่งยาก ซับซ้อน เพื่อให้กลับคืนสู่ภาวะปกติ สามารถใช้ชีวิตอยู่ในครอบครัวและชุมชนได้อย่างมีความสุข ไม่ป่วยซ้ำ ชุมชนปลอดภัยและมั่นใจ

นอกจาก รพ.จิตเวชสระแก้วราชนครินทร์ จะดูแลผู้ป่วยจิตเวชทุกโรคทั้งเด็กและผู้ใหญ่ที่อยู่ใน 8 จังหวัดภาคตะวันออกแล้ว ยังมีชาวกัมพูชาตามแนวชายแดนเดินทางมารักษาด้วยวันละประมาณ 5-10 คน หรือร้อยละ 2 ของผู้ป่วยทั้งหมด  และมีแนวโน้มเพิ่มขึ้น

ในผู้ใหญ่ส่วนใหญ่จะเป็นโรคจิตเภท ส่วนเด็กจะป่วยด้วยโรคสมาธิสั้น โดยใช้การแพทย์ 2 ระบบตรวจรักษาฟื้นฟูควบคู่กันทั้งแพทย์แผนปัจจุบันและการแพทย์แผนไทยในคราวเดียวกัน     

สำหรับการบำบัดฟื้นฟูกลุ่มผู้ป่วยที่เป็นเด็กอายุต่ำกว่า 5 ขวบ โดยเฉพาะเด็กกลุ่มพิเศษ ซึ่งมีทั้งเด็กสมาธิสั้น ออทิสติก กลุ่มอาการดาวน์ ซึ่งมีปัญหาเรื่องความล่าช้าในด้านพัฒนาการ การควบคุมอารมณ์และพฤติกรรม ขณะนี้ได้มีการจัดคลินิกเฉพาะเด็กและใช้การรักษาผสมผสานทั้งใช้เทคโนโลยี คือห้องสนูซีเลน ( Snoezelen Room) กระตุ้นการรับรู้และความรู้สึกทั้งแสง เสียง กลิ่น การสัมผัส การเคลื่อนไหว ช่วยส่งเสริมการเล่น การทำกิจกรรม ช่วยให้เด็กเกิดการเรียนรู้จากประสาทการรับรู้ดีขึ้น และใช้การแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือกบริการด้วย

ขณะนี้ใช้สัตว์บำบัดด้วยคือ ม้า ซึ่งเริ่มในช่วง 4 เดือนที่ผ่านมา พบว่าได้ผลดีมาก บำบัดเด็ก 83 คน ทุกคนมีพัฒนาการด้านร่างกายทั้งการทรงตัวและการหยิบจับดีขึ้น มีสมาธิดี พฤติกรรมนิ่งขึ้น มีความสุข การควบคุมอารมณ์ รอคอยได้นานขึ้น ปฏิสัมพันธ์ดีขึ้น ผู้ปกครองมีความสุขขึ้น  

“ทาง รพ.จิตเวชสระแก้วราชนครินทร์ ยังเตรียมวิจัยการใช้กระบือบำบัด (Buffalo Therapy ) ด้วย ซึ่งกระบือเป็นสัตว์ที่สอนง่าย เชื่อง ช่วยทำงานได้ดี เข้าใจภาษาและฉลาดมีใน จ.สระแก้ว และมีผลวิจัยช่วยให้เด็กมีพัฒนาการดีขึ้น มีความสุข จะเริ่มในเดือนตุลาคม 2561 ที่จะถึงนี้ และเตรียมขยายผลบำบัดในผู้สูงอายุด้วย เช่นรายที่ปัญหากล้ามเนื้ออ่อนแรง โรคซึมเศร้าในอนาคตด้วย” อธิบดีกรมสุขภาพจิตกล่าว  

ด้านแพทย์หญิงจุฬาพันธุ์ เหมกูล ผู้อำนวยการ รพ.จิตเวชสระแก้วราชนครินทร์ กล่าวว่า ผู้ป่วยจิตเวชที่ใช้บริการที่คลินิกการแพทย์แผนไทยที่ผ่านมา พบว่าร้อยละ 60 เป็นผู้ป่วยจิตเวชที่มีอาการแสดงออกทางกาย เช่น ปวดเมื่อย ปวดศีรษะ นอนไม่หลับ ท้องเสีย ผื่นคัน

ซึ่งสาเหตุส่วนใหญ่มาจากความเครียดสะสม  หลังจากได้รับการบำบัดด้วยการแพทย์แผนไทย ทั้งการใช้ยาไทยและการนวดที่พัฒนาเทคนิคเฉพาะ พบว่าให้ผลดี เช่นในผู้ใหญ่ที่ปวดศีรษะ การนวดทำให้อาการปวดลดลง 80-100 เปอร์เซ็นต์  

ในเดือนตุลาคม 2561 ที่จะถึงนี้ จะขยายผลนวดในกลุ่มเด็กพิเศษด้วย โดยจะนวดแบบอโรมาหรือสุคนธบำบัด ใช้น้ำมันหอมระเหยกลิ่นลาเวนเดอร์ เริ่มในกลุ่มเด็กออทิสติก ซึ่งมักมีพฤติกรรมซ้ำๆ

โดยมีผลงานวิจัยการนวดไทยและกลิ่นของน้ำมันหอมระเหย จะทำให้เด็กมีอารมณ์และจิตใจดีขึ้น ที่สำคัญการนวดคือการดูแลรักษาเด็กแบบองค์รวมทั้งอาการป่วยทางกาย จิตใจ และสังคมพร้อมกัน ซึ่งจะจัดทำเป็นงานวิจัยเพื่อพัฒนาเป็นต้นแบบขยายใชัใน รพ.จิตเวชทั่วประเทศ และใช้ในคลินิกแพทย์แผนไทยของ รพ.ทุกระดับด้วย                    

สำหรับการฟื้นฟูผู้ป่วยจิตเวชที่เป็นผู้ใหญ่ วิธีการหนึ่งที่ รพ.จิตเวชสระแก้วใช้ คือการฝึกผู้ป่วยให้ทำเปเปอร์มาร์เช ซึ่งเป็นงานศิลปะที่ต้องใช้ฝีมือ โดยใช้กระดาษที่ใช้แล้วนำมารีไซเคิล เพื่อให้ผู้ป่วยได้ฟื้นฟูสมรรถนะด้านต่างๆ ทักษะด้านความคิดสร้างสรรค์ ทำเป็นชุดโต้ะเก้าอี้สำหรับเด็ก ผู้ใหญ่ ตุ๊กตา ช่วยให้ผู้ป่วยมีสมาธิดีขึ้น

“มีความภาคภูมิใจผลงาน และแปลงเป็นรายได้ได้ด้วย โดยวางจำหน่ายผลิตภัณฑ์ที่ร้านร่มไม้ชายแดน ซึ่งอยู่ภายในโรงพยาบาล ผู้ที่สนใจจะอุดหนุน สอบถามได้ที่หมายเลขโทรศัพท์ 0-3726-2994-8 และเฟซบุ้คเพจ ร้านร่มไม้ชายแดน” แพทย์หญิงจุฬาพันธุ์กล่าว