สุขทั้งแผ่นดิน/เสกสรร  สิทธาคม

หลายท่านคงจะพบเห็นต้นไม้ที่มีดอกสีม่วงอยู่ทั่วไปในทุกภาค แต่จะมากหรือน้อย จะรู้จักหรือไม่รู้จักบ้างก็ตาม แต่ที่ศูนย์ศึกษาการพัฒนาพิกุลทองอันเนื่องมาจากพระราชดำริ จังหวัดนราธิวาส ได้จัดสวนไม้สีม่วงนานาพันธุ์ เป็นสวนที่ปลูกรวบรวมพรรณไม้ม่วงไว้มากมายหลายชนิด เพื่อเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯสยามบรมราชกุมารีพระผู้สถิตย์อยู่ในหัวใจไทยทั้งชาติแน่นอน

ด้วยทุกหัวใจต่างสำนึกอยู่ตลอดเวลาว่าสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯสยามบรมราชกุมารีทรงเดินตามรอยพระยุคลบาทพระบรมราชชนกนาถและพระบรมราชชนนีทรงทุ่มเทพระองค์ปฏิบัติพระราชกรณียกิจเป็นกำลังสำคัญล้นเกล้าล้นกระหม่อมทั้งสองพระองค์ด้วยพระวิริยะอุตสาหะอย่างมิทรงคำนึงถึงความเหนื่อยยากตั้งแต่ทรงพระเยาว์

เริ่มตั้งแต่เรื่องการศึกษา ไปสู่การศึกษาค้นคว้าทดลอง ทรงปฏิบัติด้วยพระองค์เองจนเกิดผลสรุปความสำเร็จได้อย่างแน่ชัดแล้วพระราชทานเป็นต้นแบบให้ราษฎรน้อมนำไปประยุกต์ในการดำเนินชีวิตเพื่อประโยชน์สุขอันเกิดจากผลสำเร็จ   ทรงเอาพระทัยใส่ทุกเรื่องราวของประชาชนและประเทศชาติอันนำไปสู่พระอัจฉริยภาพเป็นที่ประจักษ์ด้วยเพราะทรงตั้งพระราชปณิธานอย่างแน่วแน่จะนำประโยชน์สุขสู่ปวงชนชาวไทยคือการพัฒนาคุณภาพชีวิตที่ดีมีความสุขอย่างยั่งยืน

วโรกาสมหามงคลที่ทรงเจริญพระชนมายุครบ 60 พรรษา 2 เมษายน 2558 ศูนย์ศึกษาการพัฒนาพิกุลทองอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ได้จัดสร้างสวนพฤกษศาสตร์ไม้ม่วงเฉลิมพระเกียรติ 60 พรรษา ขึ้นโดยคัดเลือกบริเวณพื้นที่พรุของศูนย์ศึกษาการพัฒนาพิกุลทองฯ ซึ่งเดิมเป็นพื้นที่ขุดยกร่องปลูกไม้ผลแบบผสมผสาน เช่น มะพร้าวน้ำหอม เงาะ มังคุด ทุเรียน

แต่เนื่องจากให้ผลผลิตลดน้อยลงและไม่คุ้มต่อผลตอบแทนทางเศรษฐกิจ ศูนย์ศึกษาการพัฒนาพิกุลทองฯ จึงได้ปรับเปลี่ยนพื้นที่เพื่อใช้ประโยชน์ในการจัดทำสวนพฤกษศาสตร์ไม้ม่วงเฉลิมพระเกียรติ 60 พรรษา เพื่อร่วมเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เนื่องในโอกาสทรงเจริญพระชนมายุ 60 พรรษา วันที่ 2 เมษายน 2558 ดังกล่าว

ทั้งนี้ได้รวบรวมพรรณไม้ต่าง ๆ ที่มีสีม่วง เพื่อสนองพระราชดำริ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ด้านการอนุรักษ์พันธุกรรมพืช และเพื่อเป็นจุดเรียนรู้ของเด็กเยาวชน นักศึกษา ประชาชน และผู้สนใจทั่วไป ให้มีจิตสำนึกในการอนุรักษ์พันธุกรรมพืช ทั้งยังเป็นสวนเพื่อการพักผ่อนหย่อนใจแถมได้รับความรู้และความเพลิดเพลินในการเดินชมสวนอีกด้วย

และเมื่อวันที่ 25 กุมภาพันธ์ 2558 สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ได้เสด็จพระราชดำเนิน ไปทรงเปิดป้ายสวน ทรงปลูกต้นอินทนิล และทอดพระเนตรพรรณไม้ภายในสวน สร้างความปลื้มปิติฯเป็นล้นพ้นแก่ทุกฝ่ายที่ได้เข้าเฝ้าในวันนั้น

ซึ่งภายในสวนพฤกษศาสตร์ไม้ม่วงเฉลิมพระเกียรติ 60 พรรษา มีเนื้อที่ 12 ไร่ ได้มีการออกแบบเพื่อการใช้ประโยชน์พื้นที่เป็น 2 ส่วน คือ พื้นที่ดอนมีจำนวน 6 ไร่ และพื้นที่น้ำอีก 6 ไร่ ซึ่งมีการจัดตกแต่งสวนด้วยการปลูกไม้นานาพรรณเพื่อความสวยงามโดยมุ่งเน้นพันธุ์ไม้ที่เป็น ดอก ใบ ผล และหัว มีสีม่วง

จำแนกระดับชั้นพรรณไม้ที่ปลูกเป็น 6 ระดับ คือ

ระดับที่ 1 ปลูกไม้ยืนต้นทรงสูง เช่น กระพี้จั่น แซะ ตะแบก พญาไม้ อินทนิลน้ำ ฯลฯ

ระดับที่ 2 ปลูกไม้ยืนต้นขนาดกลาง เช่น ชำมะเลียงกัลปพฤกษ์ ชงโค ชมพูพันธุ์ทิพย์ ตะลิงปลิง เพกา มะม่วงแก้ว ศรีตรัง เสลา

ระดับที่ 3 ปลูกต้นไม้พุ่ม เช่น กล้วยบัว กะเพราแดง กะหล่ำปลีม่วง ข้าวโพดสีม่วง เข็มม่วง คราม ต้อยติ่งฝรั่ง ผักบุ้งต้น ผักสลัด ผีเสื้อแสนสวย มะเขือม่วง รักยี่โถปีนัง สันพร้าหอม สาวสันทราย หญ้าเนเปียร์ หญ้าหนูต้น หญ้าฮี้ยุ่ม โท๊ะฯลฯ

ระดับที่ 4 ปลูกไม้เลื้อยและพืชคลุมดิน เช่น พวงคราม อัญชัน ว่านกาบหอย หัวใจม่วง ถั่วพูฯลฯ ระดับที่ 5 ปลูกพืชหัว เช่น มันเทศ และ

ระดับที่ 6 พืชน้ำ เช่น คล้าน้ำ บัวผัน บัวสาย ผักตบชวา ฯลฯ

ต้นไม้แต่ละชนิดได้จัดทำป้ายสื่อความหมายตามหลักวิชาการโดยได้ระบุชื่อชนิด ชื่อวิทยาศาสตร์ ชื่อวงศ์ และชื่อพื้นเมือง พร้อมคำบรรยายลักษณะทางพฤกษศาสตร์ การขยายพันธุ์ การใช้ประโยชน์ และสรรพคุณทางสมุนไพรจากส่วนต่าง ๆ ของพืชโดยย่อ พร้อมภาพสีประกอบ เพลินตาเพลินใจอิ่มไปด้วยความรู้ที่มีพืช ไม้นานาพรรณเป็นครูแบบไม่รู้เบื่อและไม่รู้ตัว

ทั้งนี้เพื่อให้ผู้มาเที่ยวชมได้รู้จักและสัมผัสกับบรรยากาศธรรมชาติด้วยตัวเอง เห็นคุณค่าของต้นไม้ อีกทั้งเป็นแหล่งเรียนรู้และปลูกฝังให้เยาวชนเกิดความรู้และหวงแหนมรดกทางธรรมชาติ จักได้ร่วมมือกันอนุรักษ์และพัฒนาทรัพยากรทางธรรมชาติ ให้เกิดประโยชน์อย่างยั่งยืนสืบไป

โดยเฉพาะ หากมองดูสวนในมุมสูง ตัวเลข 60 ซึ่งเป็นเลขไทย ในอีกมุมมองหนึ่งที่รอท่านมาเที่ยวชมและพักผ่อนหย่อนใจภายในสวนพฤกษศาสตร์ไม้ม่วงเฉลิมพระเกียรติ 60 พรรษา ณ ศูนย์ศึกษาการพัฒนาพิกุลทองฯ จังหวัดนราธิวาส จะเห็นความสวยงามของหมู่ไม้หลากสีหลากใบนานาพรรณ

ไม่เพียงเท่านั้น ผู้ไปเยือนยังสามารถศึกษา เรียนรู้ดูงาน เพื่อการพัฒนาอาชีพและความเพลิดเพลิน ในด้านอื่น ๆ ภายในศูนย์ศึกษาการพัฒนาพิกุลทองฯอย่างเต็มอิ่มอีกด้วย

เต็มอิ่มมีพลังเป็นสุขกับ โครงการแกล้งดิน การทำเกษตรทฤษฎีใหม่ สวน 72 พรรษา การปลูกข้าวพันธุ์พื้นเมือง พืชผักไม้ผล สวน 50 ปีครองราชย์ ป่าพรุจำลอง การปลูกพืชแซมในสวนยางพารา การเพาะเห็ด การปลูกผักไร้ดิน สวนสาธิตการเกษตรเฉลิมพระเกียรติ 80 พรรษา การเรียนรู้เรื่องดิน การผลิตน้ำมันไบโอดีเซล การเลี้ยงสัตว์ การเลี้ยงปลา ฯลฯ

ไม่ต้องกลัวเหนื่อยจะเข้ามากล้ำเยือน เนื่องจากศูนย์ศึกษาการพัฒนาพิกุลทองฯ ได้จัดรถลากพ่วงพร้อมเจ้าหน้าที่ให้บริการนำชมและบรรยายตลอดเส้นทางการชมงานและจุดศึกษาชมงาน ไว้บริการผู้มาเยี่ยมชมทุกท่าน ทุกคณะ โดยไม่เสียค่าใช้จ่ายแต่ประการใด หรืออยากจะได้พักค้างสักคืนก็ไม่น่าจะเป็นปัญหาเรื่องที่พัก ลองติดต่อกับเจ้าหน้าที่ที่นั่นดู แวะไปเที่ยวกันได้ทุกเมื่อ ยินดีให้การต้อนรับทุกท่าน