จากกรณีที่มีสำนักพิมพ์เอกชนหลายแห่งขึ้นราคาหนังสือเรียนในระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน ปีการศึกษา 2558 โดยอาศัยช่วงจังหวะเวลาของการปรับปรุงเนื้อหาหนังสือเรียนรายวิชาต่างๆ ตามกำหนดเวลา 5 ปี หลังผลิตออกมาตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พ.ศ.2551 ของสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน (สพฐ.) ซึ่งจะต้องปรับปรุงเนื้อหาใหม่ให้ทันสมัยตรงกับสถานการณ์ปัจจุบัน โดยมีการสอดแทรกขึ้นราคาหนังสือเรียนในรายวิชาต่างๆ เฉลี่ยกว่า 10% ประมาณ 50 รายการ ทั้งที่ราคากระดาษที่เป็นต้นทุนหลักในการผลิตมีราคาลดต่ำลง อันเนื่องมาจากปัจจัยราคาน้ำมันโลกที่ลดต่ำลงในห้วงเวลานี้ และที่สำคัญก่อนหน้านี้ทาง สพฐ.ได้ขอความร่วมมือจากสำนักพิมพ์เอกชนต่างๆ ให้ตรึงราคาหนังสือเรียนเท่ากับปีที่ผ่านมา ด้วยเหตุผลว่ามีการจัดสรรงบประมาณค่าใช้จ่ายรายหัวนักเรียนปีการศึกษา 2558 สำหรับซื้อหนังสือเรียนให้กับเด็กนักเรียนในโรงเรียนของรัฐเป็นที่เรียบร้อยไปก่อนแล้ว หากสำนักพิมพ์เอกชนขึ้นราคาหนังสือเรียนจะทำให้มีงบประมาณไม่เพียงพอที่จะซื้อให้กับเด็กนักเรียนทุกคนได้ และจะเกิดปัญหาตามมา

ล่าสุด “สํานักข่าวการศึกษา สยามเอ็ดดูนิวส์” ได้รับการเปิดเผยจากผู้ใหญ่ใน สพฐ.ว่า ตนได้รับฟังเสียงวิพากษ์วิจารณ์กล่าวหาว่า มีบางสำนักพิมพ์ที่ต้องการขึ้นราคาหนังสือเรียน เนื่องจากเริ่มสูญเสียส่วนแบ่งทางการตลาดให้กับสำนักพิมพ์อื่นๆ เพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆ เพราะใช้วิธีทางการตลาดจ่ายค่าตอบแทนให้กับบุคลากรที่มีอำนาจตัดสินใจเลือกซื้อหนังสือเรียนในบางโรงเรียนไม่ครอบคลุมครบถ้วน โดยสำนักพิมพ์แห่งนี้เน้นจ่ายค่อบตอบแทนให้กับผู้บริหารโรงเรียน และฝ่ายพัสดุที่ทำหน้าที่ดำเนินการจัดซื้อจัดจ้าง ในขณะที่บางสำนักพิมพ์พุ่งเป้าตรงไปที่ครูอาจารย์ ซึ่งมีบทบาทสำคัญในการพิจารณาเห็นควรเลือกซื้อหนังสือเรียนของสำนักพิมพ์ใด

แหล่งข่าวระดับผู้ใหญ่ใน สพฐ.เปิดเผยต่อว่า ตามเสียงวิพากษ์วิจารณ์ยังกล่าวหาต่อว่า โดยปกติในบางโรงเรียน ผู้บริหารโรงเรียนกับครูอาจารย์จะถ้อยทีถ้อยอาศัยแบ่งสันปันส่วนเลือกซื้อหนังสือเรียนจากสำนักพิมพ์ที่เข้ามาให้ผลประโยชน์ ทำให้บางสำนักพิมพ์ที่สูญเสียส่วนแบ่งการตลาดเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ ต้องการจะขึ้นราคาหนังสือเรียนเพื่อไปเป็นค่าตอบแทนให้กับครูอาจารย์ในบางโรงเรียนด้วย เพื่อให้หันกลับมาเลือกซื้อหนังสือเรียนของสำนักพิมพ์ตนเอง โดยกล่าวหากันว่า มีการจ่ายเป็นค่าตอบแทนแก่ครูอาจารย์ที่เลือกซื้อหนังสือเรียนรายวิชาละประมาณ 5,000 บาท ซึ่งไม่สามารถจะไปลดค่าตอบแทนในส่วนของผู้แทนจำหน่าย หรือผู้บริหารโรงเรียน และฝ่ายพัสดุดังกล่าวได้ จึงต้องขึ้นราคาหนังสือเรียน

“หากเป็นจริงถือว่าเป็นวิบากกรรมของเด็กไทยในบางโรงเรียนที่ไม่รู้ว่าจะได้หนังสือเรียนที่มีคุณภาพหรือไม่ เพราะฟังแล้วในบางโรงเรียนจะเลือกซื้อหนังสือเรียนของใครนั้น ไม่ได้ใช้เหตุผลที่คุณภาพ แต่ดูที่ค่าตอบแทนมากกว่า” แหล่งข่าวระดับผู้ใหญ่ใน สพฐ.กล่าวในที่สุด