วันพุธที่ 6 ตุลาคม 2564 เวลา 10.00 น. นายพลากร สุวรรณรัฐ องคมนตรี ประธานคณะกรรมการบริหารโครงการศูนย์ศึกษาการพัฒนาอันเนื่องมาจากพระราชดำริ พลอากาศเอก ชลิต พุกผาสุข องคมนตรี นายจรัลธาดา กรรณสูต องคมนตรี รองประธานคณะกรรมการฯ นายลลิต ถนอมสิงห์ เลขาธิการ กปร. และผู้อำนวยการศูนย์ศึกษาการพัฒนาพิกุลทองอันเนื่องมาจากพระราชดำริ พร้อมเจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้อง ร่วมประชุมติดตามการดำเนินงานของศูนย์ศึกษาการพัฒนาอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ครั้งที่ 6/2564 ของศูนย์ศึกษาการพัฒนาพิกุลทองฯ และศูนย์สาขา 5 แห่ง ผ่านสื่ออิเล็กทรอนิกส์ (ออนไลน์)

การประชุมครั้งนี้ เพื่อรับทราบผลการดำเนินงานของศูนย์ศึกษาการพัฒนาพิกุลทองฯ จังหวัดนราธิวาส ดังนี้ 1) ด้านศึกษา ทดลอง วิจัย และพัฒนา และขยายผลสู่ประชาชน จำนวน 313 เรื่อง 2) ด้านการขยายผลและถ่ายทอดองค์ความรู้ ตั้งแต่ปี 2560 – 2563 มีผู้เข้าเยี่ยมชมและศึกษาดูงาน จำนวน 141,782 คน ผู้เข้ารับการอบรม จำนวน 11,067 คน ในหลักสูตรต่าง ๆ อาทิ การปรับปรุงดินเปรี้ยวจัดเพื่อปลูกพืชผัก พืชไม้ และไม้ผล นอกจากนี้ยังได้จัดตั้งศูนย์เรียนรู้ตามแนวพระราชดำริขึ้น จำนวน 10 แห่ง เพื่อเป็นแหล่งเรียนรู้ตัวอย่างผลสำเร็จจากการนำองค์ความรู้ที่ได้รับจากศูนย์ฯ ไปปฏิบัติในพื้นที่ของตน และมีความพร้อมที่จะถ่ายทอดความรู้ความสำเร็จให้แก่ผู้สนใจได้เข้าไปศึกษาเรียนรู้แนวพระราชดำริ 3) ด้านการบริหารจัดการองค์กร ได้ขยายผลองค์ความรู้สู่พื้นที่ของเกษตรกรในพื้นที่หมู่บ้านรอบศูนย์ฯ จำนวน 13 หมู่บ้าน 2,889 ครัวเรือน ประชากร 14,060 คน โดยศูนย์ฯ ได้ถ่ายทอดองค์ความรู้ต่าง ๆ ในการปรับปรุงพื้นที่ดินเปรี้ยวจัด และพื้นที่ดินทรายจัด รวมทั้งส่งเสริมให้ปลูกพืชที่เหมาะสมเพื่อให้สามารถทำการเกษตรได้ซึ่งปัจจุบันเกษตรกรสามารถพึ่งพาตัวเองได้อย่างมั่นคง

สำหรับการดำเนินงานในช่วงสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 ศูนย์ศึกษาการพัฒนาพิกุลทองอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ได้ปรับแผนการดำเนินงานเพื่อให้สอดคล้องกับสถานการณ์โดยนำองค์ความรู้มาจัดทำเป็นคลิปวีดีโอเผยแพร่ผ่านสื่อออนไลน์  ภายใต้ชื่อ “SARA-D วิถีเกษตร กับ ศูนย์ศึกษาการพัฒนาพิกุลทองฯ” และจัดทำโครงการส่งเสริมและพัฒนาพื้นที่ด้านต่าง ๆ สำหรับเกษตรกรในพื้นที่ขยายผลของศูนย์ฯ โดยมีการฝึกอบรมใน 3 รูปแบบ คือ อบรมเชิงปฏิบัติการในพื้นที่ของเกษตรกร ด้วยการแบ่งการอบรมเป็นรุ่น ๆ ละไม่เกิน 10 ราย อบรมผ่านสื่ออิเล็กทรอนิกส์แอพพลิเคชั่น ซูม (ZOOM) และจัดทำไลน์กลุ่มของเกษตรกร เพื่อให้สามารถแลกเปลี่ยนเรียนรู้และปรึกษาปัญหาต่าง ๆ ได้

          ศูนย์ศึกษาการพัฒนาพิกุลทองฯ มีศูนย์สาขา จำนวน 5 ศูนย์ ดังนี้ 1) โครงการสวนยางพระตำหนักทักษิณราชนิเวศน์ ตั้งอยู่ในเขตพระราชฐานพระตำหนักทักษิณราชนิเวศน์ อำเภอเมืองนราธิวาส จังหวัดนราธิวาส มีการสาธิตการปลูกยางพันธุ์ดี และการปลูกพืชแซมในสวนยาง เพื่อเป็นแบบอย่างให้แก่เกษตรกรผู้สนใจ 2) โครงการพัฒนาหมู่บ้านปีแนมูดอ ตั้งอยู่ที่บ้านปีแนมูดอ อำเภอเจาะไอร้อง จังหวัดนราธิวาส สาธิตการจัดระบบการใช้ที่ดินและการใช้น้ำเพื่อการปลูกไม้ผลผสมผสานอย่างมีประสิทธิภาพ 3) โครงการหมู่บ้านปศุสัตว์-เกษตรมูโนะ อำเภอตากใบ จังหวัดนราธิวาส สาธิตการพัฒนาด้านการปรับปรุงดินเปรี้ยวจัดเพื่อการปลูกพืชผักพืชไร่ ไม้ผลผสมผสาน เลี้ยงปลา และเลี้ยงสัตว์

4) โครงการพัฒนาพื้นที่บ้านโคกอิฐ-โคกใน ยูโย โคกชุมบก อำเภอตากใบ จังหวัดนราธิวาส ประกอบด้วย 3 โครงการย่อย ดังนี้  (1) โครงการพัฒนาพื้นที่บ้านโคกอิฐ-โคกใน เป็นพื้นที่แรกที่ศูนย์ศึกษาฯ ได้นำผลสำเร็จจากโครงการแกล้งดินไปขยายผลการพัฒนาในพื้นที่ดินเปรี้ยวจัดที่เป็นพื้นที่นาร้าง ให้สามารถทำนาได้มาจนถึงปัจจุบัน ประชากรเข้าทำประโยชน์ที่ดิน จำนวน 97 ครัวเรือน 322 ราย (2) โครงการพัฒนาพื้นที่บ้านยูโย มีสภาพพื้นที่เป็นที่ลุ่มมีน้ำขัง ลักษณะเป็นดินอินทรีย์ ปัจจุบันเกษตรกรส่วนใหญ่ปลูกปาล์มน้ำมัน ประชากรเข้าทำประโยชน์ที่ดิน จำนวน 454 ครัวเรือน 1,957 ราย และ (3) โครงการพัฒนาพื้นที่บ้านโคกชุมบก ศูนย์ศึกษาฯ ได้เข้าไปส่งเสริมและพัฒนาพื้นที่ซึ่งมีสภาพเป็นดินเปรี้ยวจัดให้เกษตรกรสามารถทำนาได้ และเป็นต้นแบบการทำเกษตรทฤษฎีใหม่ในพื้นที่ดินเปรี้ยวจัด และ 5) โครงการพัฒนาพื้นที่ลุ่มน้ำปากพนังอันเนื่องมาจากพระราชดำริ อำเภอปากพนัง จังหวัดนครศรีธรรมราช สภาพพื้นที่โดยทั่วไปเป็นพื้นที่ราบลุ่ม เป็นพื้นที่ดินพรุ ลักษณะดินส่วนใหญ่เป็นดินเปรี้ยวจัด นำผลสำเร็จจากการศึกษา วิจัย โครงการแกล้งดิน ไปเป็นต้นแบบในการดำเนินงานในพื้นที่โครงการฯ และส่งเสริมการผลิตข้าวอินทรีย์ และการผลิตข้าวครบวงจร เป็นต้น