"หมอประเวศ"  พูดเกี่ยวกับการศึกษา น่าคิด

จันโททัย กลีบเมฆ : อดีตศึกษานิเทศก์

คุณหมอประเวศ วะสี ศิษย์เก่าโรงเรียนวิสุทธรังษี นักศึกษาแพทย์ทุนมหิดลและเป็น "ราษฎรอาวุโส" ของเมืองไทยพูดถึงสิ่งใดก็น่าคิดเสมอ แม้แต่เรื่องการศึกษาคุณหมอก็พูดได้น่าฟัง และ สิ่งที่คุณหมอประเวศ ได้พูดเกี่ยวกับการศึกษาเอาไว้นานแล้ว ถูกตรวจสอบได้ น่าคิดไม่มีวันล้าหลัง 

คุณหมอบอกว่า โรงเรียนไม่ถูกตรวจสอบ กระทรวง ทบวง กรมต่าง ๆ ก็ไม่ถูกตรวจสอบ จึงขาดความรับผิดชอบที่ตรวจสอบได้

ครูไม่ได้ดีเพราะความเป็นครู แต่ได้ดีเพราะ ไต่เต้าไปเป็นผู้บริหารในระดับที่สูงขึ้นไปเรื่อย ๆ หรือเป็นผู้มีอำนาจ

มันน่าแปลกที่ว่า มีผู้มีอำนาจอยู่เหนือครูอยู่มากมาย ตั้งแต่รัฐมนตรี เลขานุการรัฐมนตรี ปลัดกระทรวง รองปลัดกระทรวง ผู้ตรวจราชการ อธิบดี รองอธิบดี ผู้อำนวยการกองและอีกมากมาย เป็นโครงสร้างอำนาจในแนวดิ่งอันหนักอึ้ง กดครูและโรงเรียนให้มีความหมายน้อย

โครงสร้างอำนาจนี้ เป็นแรงดึงใหญ่ให้ครูออกไปจาก "วิชาชีพครู" ไปสู่กระแสอำนาจ ไต่เต้าขึ้นไปเป็นผู้มีอำนาจ ซึ่งจะไม่ใช่ครูอีกต่อไป

ในเมื่อระบบการศึกษาถูกครอบโดยระบบราชการและระบบราชการเป็นระบบอำนาจ ไม่ใช่ระบบที่สามารถเรียนรู้และปรับตัวได้ ระบบการศึกษาจึงเป็น "ระบบที่ปรับตัวไม่ได้"

นี่คือ แก่นของปัญหา อันนำมาซึ่งความเสียหายอย่างร้ายแรง การกระทำใด ๆ แม้เริ่มต้นจะดีแต่ถ้าเรียนรู้ไม่ได้ ปรับตัวไม่ได้ ต่อไปก็มีแต่จะเสีย

ในทางตรงกันข้าม ถ้าเป็นระบบที่เรียนรู้และปรับตัวได้ แม้เริ่มต้นจะไม่ดีนักหรือแม้ไม่ถูกต้องก็จะปรับตัวไปสู่ความถูกต้องได้ 

ฉะนั้น แกนของปัญหา คือ การเป็นระบบที่ไม่เรียนรู้และปรับตัวไม่ได้

อันที่จริงมีครูและผู้บริหารการศึกษาหลายคนเป็นคนดี แต่ในเมื่อระบบทั้งระบบเป็นระบบไม่เรียนรู้ และ ปรับตัวไม่ได้ ความดีของคนเหล่านี้ก็ไม่ให้ผลยังยืน

ดังนั้น หัวใจของการปฏิรูปการศึกษา คือ การปรับระบบการศึกษาจากการเป็นระบบที่ไม่เรียนรู้และปรับตัวไม่ได้ ไปสู่การเป็นระบบการศึกษาที่เรียนรู้และปรับตัวได้ หรือเป็นระบบที่มีชีวิต

ก็น่าคิดนะครับ สิ่งที่คุณหมอประเวศ ...ได้พูดเกี่ยวกับการศึกษาเอาไว้นานแล้ว และวันนี้ยังเป็นจริงอยู่ ขอบคุณมากครับ

#กดคลิก ติดตาม ส่งแชร์ข่าว edunewssiam ได้ที่นี่ https://www.facebook.com/edunewssiamfanpage