ตุรกี"ปรับใช้ “เตอร์กิสถาน” แทน “เอเชียกลาง” ยกเครื่องหนังสือเรียนประวัติศาสตร์ ปลูกฝังความรักชาติคนรุ่นใหม่
กระทรวงศึกษาธิการของประเทศตุรเคีย หรือ "Turkey" ได้เปิดการปฏิรูปการศึกษาครั้งสำคัญด้วย “โมเดลการศึกษาแห่งศตวรรษของตุรเคีย” ซึ่งรวมถึงการปรับโครงสร้างการศึกษาประวัติศาสตร์ ในหลักสูตรที่ปรับใหม่โดยการเปลี่ยนมาใช้ คำว่า “เตอร์กิสถาน” แทนคำว่า “เอเชียกลาง”
กล่าวกันว่า การปรับปรุงเนื้อหาหนังสือเรียนประวัติศาสตร์ เพื่อสะท้อนถึงชื่อและอัตลักษณ์ใหม่ย่อมเป็นสิ่งที่จำเป็น เพื่อให้ข้อมูลในหนังสือเรียนสอดคล้องกับความเป็นจริงในช่วงเวลาที่ผ่านมา และช่วยให้นักเรียนมีความเข้าใจที่ถูกต้องตามบริบททางประวัติศาสตร์และภูมิศาสตร์ปัจจุบัน
ผู้เชี่ยวชาญตั้งข้อสังเกตว่า การที่กระทรวงให้ความสำคัญกับ “เตอร์กิสถาน” บ่งบอกถึงความมุ่งมั่นที่จะปลูกฝังความรู้สึกถึงอัตลักษณ์ของตุรเคีย ความตระหนักรู้ระดับชาติ และความรักชาติในคนรุ่นต่อ ๆ ไป
ดังนั้น การยกเครื่องการศึกษาประวัติศาสตร์ของกระทรวง จะส่งผลกระทบต่อเด็กระดับก่อนวัยเรียน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 – 5 ระดับเตรียมอุดมศึกษา และระดับ 9 ซึ่งกระทรวงศึกษาธิการเตอรกี ระบุว่า มีเป้าหมายที่จะกำจัดคำศัพท์ที่ล้าสมัย และไม่ถูกต้องทางวิชาการออกจากหลักสูตร และใช้ภาษาที่แม่นยำขึ้น
ในการให้สัมภาษณ์กับช่องข่าวโทรทัศน์ TRT Haber ของ รองศาสตราจารย์ รอมิน ซาดิค นักประวัติศาสตร์ เน้นย้ำถึงความสำคัญของการยอมรับ และนำคำ “เตอร์กิสถาน” มาใช้ในสื่อการศึกษา ว่า “การยอมรับแนวคิดของความเป็น “เตอร์กิสถาน” ถือเป็นสิ่งสำคัญ และกระทรวงศึกษาธิการ มีสิทธิ์ที่จะรวมแนวคิดนี้ไว้ในตำราเรียน”
“ตุรเคีย หรือ ตุรกี หรือ ตุรคีเย มีความหมายเหมือนกันกับ เตอร์กิสถาน คือ หมายถึงภูมิภาคที่มีชาวเติร์กอาศัยอยู่เป็นชนส่วนใหญ่ การตั้งค่า การตั้งชื่อของผู้อื่นเกี่ยวกับพื้นที่นั้นไม่เกี่ยวข้อง เราต้องให้เกียรติ ประวัติศาสตร์ วัฒนธรรม และมรดกของเราเอง กระทรวงได้ดำเนินการขั้นตอนสำคัญในทิศทางนี้แล้ว”
ในขณะเดียวกัน ศาสตราจารย์ อะเหม็ด ทาซากิล นักประวัติศาสตร์อธิบายว่า การเปลี่ยนจาก “เตอร์กิสถาน” มาเป็น “เอเชียกลาง (Central Asia)” มีต้นกำเนิดในช่วงการรุกรานของรัสเซีย “คำว่า ‘เตอร์กิสถาน’ ซึ่งแปลว่า ‘ดินแดนแห่งเตอร์ก’ มีการใช้กันมาตั้งแต่สมัยโบราณ
อย่างไรก็ตาม หลังจากการรุกรานของรัสเซีย ในช่วงปลายศตวรรษที่ 19 “เอเชียกลาง” ก็กลายเป็นคำที่ใช้กันแพร่หลาย”
คำว่า “เตอร์กิสถาน” ในบริบทของตุรเคีย หมายถึงการเรียกภูมิภาคเอเชียกลางที่รวมประเทศต่างๆ ที่มีพื้นฐานทางวัฒนธรรมและเชื้อสายเติร์ก เช่น คาซัคสถาน อุซเบกิสถาน ฯลฯ
โดยตุรเคียใช้คำนี้ เพื่อเน้นถึงความเชื่อมโยงทางวัฒนธรรมและเชื้อสายที่มีต่อภูมิภาคนี้ ซึ่งต่างจากอาเซียนที่เป็นชื่อกลุ่มภูมิภาคซึ่งประเทศสมาชิกมีความหลากหลายในด้านภาษาและวัฒนธรรม
ซึ่งการเปลี่ยนคำเรียกนี้ สะท้อนถึงมุมมองทางประวัติศาสตร์และการสร้างเอกลักษณ์ร่วมในหมู่ชาวเติร์กมากขึ้น
“เตอร์กิสถาน ครอบคลุมพื้นที่อันกว้างใหญ่ที่ทอดยาวตั้งแต่จังหวัดโคราซานของอิหร่าน จนถึง ทางตอนเหนือของอัฟกานิสถาน ไปจนถึงพื้นที่ ตุนหวง ของประเทศจีน”
